Ból bocznej części stawu kolanowego jest jedną z najczęstszych kontuzji wśród biegaczy oraz kolaży. Spowodowany  głównie  przez zespół tarcia pasma biodrowo – piszczelowego (ITBS). Kontuzja stricte przeciążeniowa, która dotyka najczęściej osoby o słabszym przygotowaniu motorycznym. Jest to stan w którym pasmo biodorowo – piszczelowe trze o kłykieć boczny kości udowej, co prowadzi do bólu i dyskomfortu z bocznej strony kolana. Znana rownież jako ” kolano biegacza”

Kilka słów o anatomii Pasma biodrowo-piszczelowego

Pasmo biodrowo – piszczelowe jest to ścięgnisty pas znajdujący się z boku uda. Rozpoczyna się na talerzu kości biodrowej, a kończy się po bocznej stronie stawu kolanowego – na guzku Gerde’go oraz na kłykciu bocznym kości udowej. Pasmo składa się z trzech ścięgnistych pasm, które są przedłużeniem mięśni: naprężacz powięzi szerokiej (TFL), pośladkowego wielkiego oraz pośladowego średniego. 

Jego główną funkcją w odniesieniu do stawu biodrowego jest wyhamowywanie przywiedzenia, natomiast dla stawu kolanowego jest to utrzymanie stabilności w wyproście. Zapobiega również rotacji wewnętrznej kości piszczelowej. 

Czym się objawia ITBS? ( Iliotibial band syndrome )

Przede wszystkim bólem po bocznej stronie kolana, który zwiększa się podczas biegu. Jeśli biegi mają taki sam przebieg – dystans lub czas to ból będzie się pojawiał zawsze po przebiegnięciu tego samego dystansu albo po upływie tego samego czasu. Dłuższy dystans lub zbieganie będzie nasilało objawy bólowe. Ponadto każda aktywność, która będzie się wiązała z ruchami zgięcia i wyprostu w stawie kolanowym może okazać się bolesna. Dodatkowo występuje również tkliwość nad kłykciem bocznym. 

Zespół tarcia pasma biodorowo – piszczelowego możemy podzielić na 3 fazy:

• Faza dominującego bólu – w tej fazie pacjenci często zaprzestają biegania i ból pojawia się podczas schodzenia po schodach czy szybkiego chodzenia. W tej fazie staramy się ograniczyć czynności, które powodują duży dyskomfort lecz ważne jest utrzymanie poziomu aktywności na najwyższym poziomie. Warto zobaczyć czy jazda na rowerze z nisko ustawionym siodełkiem lub pływanie będzie bezbolesną alternatywą
• Faza dominującego obciążenia – ta faza się zaczyna, gdy pacjent może zejść bezboleśnie po schodach. Ta faza będzie się skupiała głównie na powolnym treningu oporowym
• Faza plyometryczna –  podczas tej fazy będziemy się skupiać na ćwiczeniach, które kumulują i uwalniają energię. Będą dominowały różne wariacje skoków czy przeskoków

Analizując biomechanikę biegacza u którego występuje ITBS będzie występowało przywiedzenie stawu biodrowego (osłabione będą odwodziciele stawu biodrowego np. pośladkowy średni i mały). Ponadto będzie zauważalne opadanie miednicy po jednej stronie – tutaj również za stabilizację miednicy będzie odpowiedzialny mięsień pośladkowy średni. Rozważając kinematykę całej kończyny dolnej warto również zwrócić uwagę na ustawienie stopy. Jeżeli stopa będzie ustawiona w pronacji to automatycznie będzie zwiększała się rotacja wewnętrzna stawu kolanowego. W tych przypadkach na pasmo – biodrowo piszczelowa działa znacznie większa siła, która będzie się przyczyniała do większego tarcia i wytworzenia stanu zapalnego w okolicy bocznej stawu kolanowego. 

Jak leczyć zespół pasma biodrowo – piszczelowego?

Leczenie polega na modyfikacji dotychczasowych aktywności. W fazie ostrej unika się aktywności powodujących ból.  W przypadku terapii tkanek miękkich warto opracować skrócone mięśnie – mięsień naprężacz powięzi szerokiej, mięsień prosty czy przywodziciele.  W  treningu motorycznym natomiast warto się skupić na wzmocnieniu stabilizatorów stawu biodrowego – mięśnia pośladkowego średniego, mięśnia pośladkowego wielkiego. Korekcja nieprawidłowych wzorców biomechanicznych tj: przodopochylenie miednicy czy nadmierna pronacja stopy będzie miała bardzo duży wpływ na ITBS. Natomiast po treningu warto dołożyć rolowanie i rozciąganie skróconych mięśni. Poniżej jest propozycja 3 ćwiczeń, które warto dołożyć do swojego treningu!

Kiedy mogę wrócić do biegania?

Powrót do ulubionej aktywności jest możliwy przy braku objawów bólowych podczas ćwiczeń oraz przy braku nadwrażliwości bólowej przy uciskaniu stawu kolanowego. Jednak jak powszechnie wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć więc serdecznie zapraszamy na analizę biomechaniczną w Warszawie lub Wrocławiu